Reconceptualizing Urban Housing is onderdeel van de tentoonstelling 2023 Time Space Existence. Deze wordt georganiseerd door het Europees Cultureel Centrum (ECC) en vindt plaats op de Architectuurbiënnale van Venetië. Nu de wereldwijde huisvestingscrisis tegen 2025 naar verwachting 1,6 miljard mensen zal treffen, vooral in stedelijke centra, is er dringend behoefte aan meer betaalbare woningen (volgens UN-Habitat zijn er dagelijks 96.000 nieuwe betaalbare woningen nodig).
Terwijl de huizencrisis een impuls heeft gegeven aan het sneller bouwen van huizen, worden veel sociale factoren over het hoofd gezien, waaronder de nadruk op gemeenschapsvorming, identiteit en leefbaarheid. De problemen zijn wereldwijd, maar elke situatie zal verschillen afhankelijk van de stad en haar context. De tentoonstelling Reconceptualizing Urban Housing stelt twee belangrijke vragen: (1) "Hoe kan stedelijke collectieve huisvesting leefbaarder worden?". (2) "Hoe zorgen we ervoor dat het ontwerp van woningen het welzijn en de levenskwaliteit van de bewoners verbetert?".
De tentoonstelling brengt een groep door vrouwen geleide architectuurstudio's van over de hele wereld samen, elk met een scherp perspectief op collectieve huisvesting in en rond steden. Met Reconceptualizing Urban Housing onderzoekt een gevarieerde selectie van projecten "diversiteit in bouwtypologie, klimaat, economische en culturele factoren, terwijl ze een gedeelde toewijding aan sociale en ecologische duurzaamheid belichamen".
De deelnemende studio's zijn: Adengo Architecture (Oeganda), Alison Brooks Architects (VK), Dubbeldam Architecture + Design (Canada), Eleena Jamil Architect (Maleisië), Fernanda Canales Arquitectura (Mexico), Manuelle Gautrand Architecture (Frankrijk), Mecanoo (Nederland), Meyer-Grohbruegge (Duitsland) en Studio Gang (VS).
Met de klok mee van linksboven: Manuelle Gautrand, Heather Dubbeldam, Fernanda Canales, Eleena Jamil, Johanna Meyer-Grohbrügge, Francine Houben, Doreen Adengo, Jeanne Gang en Alison Brooks.
De projecten gaan uit van een allesomvattende benadering van leefbaarheid door rekening te houden met een aantal belangrijke factoren voor levenskwaliteit: de balans tussen gemeenschappelijk en privé wonen, ontwerp voor sociale verbondenheid, optimalisatie van natuurlijk licht en ventilatie, integratie van landschapsarchitectuur en stadslandbouw, en toegang tot buitenruimtes. Deze factoren worden erkend vanwege hun universaliteit, maar blijven tegelijkertijd uniek voor elke locatie en zijn demografie. Als geheel en op verschillende manieren, "herdefiniëren de projecten wat collectieve huisvesting kan zijn en hoe het de leefbaarheid voor de bewoners kan ondersteunen".
Adengo Architecture (Uganda)
Affordable Housing II in Gayaza, Oeganda, onderzoekt manieren om de winstgevendheid van een huisvestingsproject te verhogen en zo lokale ontwikkelaars aan te moedigen om te investeren in meer kwaliteitsvolle huisvesting. Het project bestaat uit zeven appartementenblokken van drie verdiepingen in een gemengd buurtontwikkelingsproject.
Unity Place in Londen is een nieuwe woonwijk van 240 woningen met gemeenschappelijke groenvoorzieningen. Het project maakt deel uit van een 20-jarig regeneratieplan voor de woonwijk South Kilburn in de stad. Een cluster van drie opnieuw vormgegeven herenhuizen in oude stijl vervangt twee vervallen torens uit de jaren 1960.
Als onderdeel van een samenwerking met andere internationale architectenbureaus werkt Alison Brooks Architects aan het masterplan voor Toronto's Quayside. In een plan dat bedoeld is voor mensen van alle leeftijden, achtergronden, bekwaamheden en inkomens, wordt de gemeenschap aan het water beschreven als "een ensemble van gebouwen van verschillende hoogtes, aan elkaar genaaid door een gemeenschappelijk stedelijk bos".
Dubbeldam Architecture + Design (Canada)
Als reactie op de huizencrisis in Toronto werkt Dubbeldam Architecture + Design aan een project dat bouwprototypes voorstelt voor "het ontwikkelen van incrementele dichtheid als een alternatief voor hoogbouw dat sneller, leefbaarder en beter geïntegreerd in bestaande buurten is". De prototypes maken gebruik van stapelbare modulaire opties voor locaties van verschillende grootte en breedte.
Eleena Jamil Architect (Malaysia)
Eleena Jamil onderzoekt het gebruik van bamboe als bouwmateriaal voor rijtjeshuizen in Maleisië. De voorgestelde huizen gebruiken hele bamboe halmen als het primaire structurele element. Het project wil het bamboehuis promoten als een moderne en duurzame levensstijl.
"Humanizing Homes" is een onderzoeksproject dat zich richt op de aanpak van huisvesting met lage inkomens in Maleisië, door het ondermaatse "Program Perumahan Rakyat (PPR) of Volkshuisvestingsprogramma" van de overheid aan te pakken.
Fernanda Canales Arquitectura (Mexico)
In Mexico-Stad wil "Vecindad Monte Alban" de stedelijke kern van de stad een nieuwe impuls geven. Het is een herinterpretatie van het historische "vecindades"-wijkmodel: "huurhuizen waar individuele appartementen een centrale patio omringen en bewoners vaak voorzieningen zoals keukens en badkamers delen." Het nieuwe gebouw is ontworpen rond een reeks gedeelde patio's en ruimtes voor veelzijdig gebruik.
Manuelle Gautrand Architecture (France)
Edison Lite is een constructie van 12 verdiepingen met 21 wooneenheden, een kinderdagverblijf en een medisch kantoor. Het is gebouwd rond drie belangrijke principes: "bewoners betrekken bij het ontwerp van hun huizen, veel ruimte inruimen voor gemeenschappelijke ruimtes en landschapsarchitectuur opnemen als fundamenteel ontwerpelement."
Folie Manuguerra weerspiegelt een nieuwe realiteit van de 21e eeuw, met als doel toekomstige bewoners een echt ecologische plek te bieden om te wonen. Het project, dat een mediterrane manier van leven viert, is een collectief woonproject dat openstaat voor de gemeenschap.
Mecanoo (Netherlands)
Amstel Design District is een nieuw toekomstgericht en gemengd woon- en winkelgebied in Amsterdam. Het nieuwe plan combineert woonruimte en voorzieningen voor de werkplek en legt de nadruk op biofiele ontwerpen. Amstel Design District omvat een mix van sociale, middeldure en particuliere woningen, naast collectieve voorzieningen en winkels.
De Villa Industria Silo's in Hilversum zijn een mix van betaalbare woningen, koopwoningen, kleinschalige bedrijven en sportfaciliteiten op een voormalig gasfabrieksterrein.
Meyer-Grohbruegge (Germany)
In Berlijn belichaamt een nieuwe woning van zes verdiepingen aan de Bernauer Straße het concept "dat het leven voortdurend in beweging is en daarom flexibele en aanpasbare leefruimten vereist". Kamers hebben geen specifieke functies gekregen; in plaats daarvan zijn de flexibele en open leefruimtes zowel aanpasbaar als aanpasbaar aan persoonlijke behoeften.
Studio Gang (USA)
One Delisle is een 44 verdiepingen tellende woontoren voor gemengd gebruik in Toronto, gebouwd op een compact grondoppervlak. De dynamische geometrie van de toren, die voorziet in de broodnodige huisvesting in de stad, ondersteunt een scala aan appartementtypen en -groottes. De gevel bestaat uit een reeks "kapmodules" van acht verdiepingen, die "in elkaar schuiven als ze in een spiraal omhoog lopen".
Reconceptualizing Urban Housing is te zien in het Europees Cultureel Centrum, Palazzo Mora, Strada Nova, 3659, 30121 Venezia, Italië, tot 26 november 2023.
